Orta Doğu, Asya ve Avrupa Birliği’nin kesişim noktasında yer alan Türkiye, stratejik konumu sayesinde küresel üretimde önemli bir merkez haline gelmiş ve kendini bu alanda konumlandırmıştır. Türkiye’nin üretim ve sanayi sektörü, dünya standartlarında ürün çeşitliliği sunarak ülkeyi küresel ölçekte önemli bir ihracatçı yapmaktadır.
Türkiye’nin genel ticaret sisteminden elde ettiğimiz verilere göre, 2024 yılı sonunda ihracat %3,6 oranında artmıştır ve bu rakam toplamda 63 milyar dolar ve 603 milyon dolara ulaşmıştır. Bu büyüme, yatırımcılar için olumlu bir gösterge olup Türkiye’nin üretim sektörünün dayanıklılığının ve uyum yeteneğinin kanıtıdır. Bugün Türkiye, birçok uluslararası firmaya ev sahipliği yapmaktadır ve hâlâ doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) için önemli potansiyellere ve fırsatlara sahiptir. Ülke, rekabetçi üretim maliyetleri sunmakta ve Avrupa Birliği ile diğer pazarlarda kurduğu ticaret anlaşmaları sayesinde yabancı yatırımcılar için cazibesini daha da artırmaktadır.
Türkiye’de sanayi yatırımlarının avantajları birçok unsuru içermektedir ve bunlar aşağıda kısaca özetlenmiştir:
GELİŞMİŞ LOJİSTİK (ULAŞIM VE NAKLİYE)
Tamamlanmış, modern ve gelişmiş karayolları, geniş demiryolu ağları, kara ve deniz limanları sayesinde Türkiye, sanayi ve üretim ürünleri için ideal lojistik operasyonları sunmaktadır. Bu altyapı sayesinde ürünlerin düşük maliyetlerle dünya genelinde ihracatı kolaylaşmaktadır.
STRATEJİK COĞRAFİ KONUM
Türkiye’nin olağanüstü coğrafi konumu, onu Avrupa ve Asya arasında bir köprü haline getirerek 1.3 milyar tüketiciye sınırsız erişim imkânı sağlamaktadır.
NİTELİKLİ VE MALİYET ETKİN İŞ GÜCÜ
32 milyondan fazla kişiden oluşan iş gücüyle Türkiye, sanayi yatırımları açısından önemli bir avantaja sahiptir: nitelikli ve uygun maliyetli iş gücü. Türkiye’deki genç bireyler, Batı Avrupa’ya kıyasla daha rekabetçi ücretlerle kolaylıkla iş gücüne katılabilmektedir.
YATIRIMCILAR İÇİN DEVLET TEŞVİKLERİ
Türkiye’de üretim ve sanayi sektörüne yatırım sürecini kolaylaştırmak amacıyla hükümet; vergi muafiyetleri, gümrük vergisi indirimleri ve Ar-Ge ile inovasyona yönelik finansal destekler sunmaktadır. Ayrıca, Serbest Bölgeler (Free Trade Zones – FTZ) ve Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) kapsamında özel teşvikler de mevcuttur.
REKABETÇİ ÜRETİM MALİYETLERİ
Türkiye’nin coğrafi çeşitliliği sayesinde üretim ve sanayi için birçok hammaddenin temini mümkündür. Bu doğal kaynak bolluğu, diğer ülkelere kıyasla üretim maliyetlerinin daha düşük olmasını sağlamaktadır.
Türkiye’nin 2023 yılında küresel sıralamada 18. sıradan 13. sıraya yükselmesi, üretim ve sanayi sektörünün kalitesinin ve güçlü ekonomisinin açık bir göstergesidir. Bu durum, birçok sektörde sanayi ve üretim yatırımları için önemli fırsatlar sunmaktadır:
Otomotiv Sektörü: Türkiye’nin üretim sanayisinin temel taşlarından biri olan otomotiv sektörü, büyük yatırım fırsatları sunmaktadır. Çinli otomotiv üreticisi Chery, Mart 2025’te Samsun ilinde yılda 200.000 araç kapasiteli bir üretim tesisi kurmak üzere 1 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurmuştur.
Tekstil ve Hazır Giyim: Türkiye’nin en eski ve en gelişmiş ihracat sektörlerinden biri olan tekstil sektörü, son yıllarda küresel pazarda önemli bir büyüme yaşamıştır. Sektörün odağında yüksek kaliteli üretim ve yenilikçi tasarımlar yer almaktadır. Türkiye, dünya genelinde en çok tekstil ihracatı yapan ilk beş ülke arasındadır.
Makine: Türkiye’nin makine sektörü 2024 yılında %5 oranında ihracat büyümesi yaşamıştır. 2025 yılına kadar bu oranın %20 artması hedeflenmektedir.
Elektronik: Türkiye’nin elektronik pazarı, özellikle Almanya gibi ülkelere olan ihracat potansiyeliyle birlikte güçlü bir iç talebe sahiptir. Bu sektör, araştırma-geliştirme ve yüksek teknolojili üretime odaklanarak istikrarlı bir büyüme göstermektedir.
Türkiye, sanayi yatırımlarını çekmek amacıyla yatırımcılara çeşitli teşvikler ve özel fırsatlar sunmaktadır:
Serbest Bölgeler: Türk hükümeti, daha fazla yatırımcı çekmek amacıyla birçok serbest ekonomik bölge kurma kararı almıştır. Bu bölgeler, ihracat odaklı üretim ve yatırımı teşvik etmeye yöneliktir. Bu bölgelerde faaliyet gösteren yatırımcılar; vergi muafiyetleri, azaltılmış bürokratik işlemler ve modern altyapıya erişim gibi birçok avantajdan yararlanabilirler.
Yatırım Teşvik Programları: Türk hükümeti tarafından yatırımcı ihtiyaçlarına uygun şekilde tasarlanan bu teşvik programları, ülkenin kalkınma hedefleriyle uyum içindedir ve aşağıdaki destekleri içermektedir:
Gümrük vergisi ve KDV muafiyetleri
Kurumlar vergisi indirimleri
Sosyal güvenlik primi desteği
Arsa tahsisi
Stratejik konumu, nitelikli iş gücü, rekabetçi maliyetleri ve devlet teşvikleri sayesinde Türkiye, üretim ve sanayi yatırımları için başlıca merkezlerden biri haline gelmiştir. Otomotiv, tekstil, makine ve elektronik gibi kilit sektörler; yerli ve yabancı yatırımcılar için güvenli ve kazançlı yatırım fırsatları sunmaktadır.
Ayrıca, hükümet çeşitli özel koşullar sağlamış; Serbest Ekonomik Bölgeler, Serbest Ticaret Bölgeleri ve devlet destekli teşviklerle yatırım yapmak veya faaliyetlerini genişletmek isteyen şirketleri desteklemeyi amaçlamıştır. Türk hükümeti, üretim ve sanayi yatırımlarının büyümesini desteklemek için aktif şekilde projeler yürütmektedir ve bu sayede Türkiye, küresel yatırımcılar için cazip bir destinasyon olma konumunu korumaktadır.
